Voorbeeld 1 

De vakexpert kan de leerstof op een begrijpelijke en aansprekende manier samenstellen en uitleggen. 

Door middel van een STARR-reflectie zal ik aantonen dat ik de leerstof op een aansprekende manier kan uitleggen in een lessenserie over klokkijken.

Situatie:

Klokkijken is één van de moeilijkste onderwerpen voor mijn vmbo-onderbouwleerlingen. Ervaren collega's hebben mij uitgelegd dat elk jaar leerlingen hier veel moeite mee hebben, wat ook te zien is in de toetsresultaten. Niet alleen leerlingen, maar ook collega's vinden dit onderwerp geen pretje, wat zorgt voor veel tegenzin en lage cijfers.

Toen ik dit onderwerp aan mijn 2-vmbo-leerlingen moest geven, wilde ik dit op een manier doen die hen aansprak en dus hun betrokkenheid verhoogde. Met kennis uit eerdere vakken over het maken van passend leermateriaal besloot ik lessen voor te bereiden over klokkijken waarin ik de input van de leerlingen meenam in het ontwerp. Naast literatuur raadplegen, wilde ik praktijkverkenning doen bij mijn doelgroep om erachter te komen hoe zij dit lastige onderwerp het best konden leren.

Taak:

Mijn taak was de betrokkenheid van de leerlingen te verhogen bij het leren klokkijken. Wanneer een leerling betrokken is, is hij/zij enthousiast en gemotiveerd, wat leidt tot beter leren en het zich eigen maken van de stof (Ros et al., 2014; Geerts & Kralingen R. et al, 2021).

Ik hield een enquête en vroeg feedback aan mijn vmbo-groepen. Al snel concludeerde ik dat de manier waarop zij dit leerden, via droge oefeningen uit de lesmethode, hen niet aansprak en eigenlijk demotiverend werkte, vooral bij zo'n lastig onderwerp. Tot mijn grote verrassing begreep ik dat veel leerlingen niet eens de analoge klok konden lezen en bijna iedereen alleen digitaal kon klokkijken. Dit maakte het nog extra lastig om de oefeningen in het boek goed te maken, waardoor de kans op succeservaring aanzienlijk verkleind werd.

Vanuit de moderne vreemde talen literatuur weet ik dat leerlingen het beste leren in een authentieke, realistische en betekenisvolle setting (Dönszelmann S., 2021). Daarnaast is het inzetten van uitdagende ICT-leermiddelen en het betrekken van bepaalde onderwerpen die de doelgroep aanspreken, zoals buitenschoolse activiteiten, een goede manier om de betrokkenheid en motivatie van de leerlingen te vergroten (Кот C. O., 2020). Ik besloot een aantal lessen te maken met deze ingrediënten.

Activiteit:

Ik heb vijf lessen ontworpen met een centrale taaltaak: leerlingen moeten aan het einde van de lessenserie een spraakmemo inspreken waarin ze vertellen over hun vakken, rooster en een afspraak maken om iets leuks te doen buitenschooltijd. Hiervoor leren zij relevante woordenschat gebruiken, taalvormen, chunks en passen spreekstrategieën toe. In al deze onderdelen staat het centrale thema leren klokkijken ingebed. De taaltaak is ook een cultureel geassocieerde taak, omdat in de Spaanstalige wereld mensen vaak spraakberichten sturen in plaats van tekstberichten.

Mijn leerlingen willen graag en vooral Spaans kunnen spreken, en hiermee successen (uit de enquête), dus deze taak komt goed van pas. Om dit levendig en betekenisvol te maken, maken ze een afspraak met een klasgenoot om na schooltijd iets leuks te doen (buitenschoolse activiteiten, resultaat enquête). In de lessenserie worden een succeservaring voor de leerlingen gecreëerd door hen leeropbrengst voor iedereen zichtbaar te maken (Kneyber R. et al, 2022). Bijvoorbeeld door de leerlingen hun eigen rooster te laten opschrijven en in staat te stellen daar over te vertellen (les 1). Ook helpt het om vaardigheden die de leerlingen al bezitten te herhalen zodat zij zich competent voelen (les 4). Om te voldoen aan hun behoefte aan meer uitdagende opdrachten met ICT-leermiddelen (uit de enquête), heb ik verschillende werkvormen met een spelelement gebruikt (van Slobbe & van Ast, 2015), zoals Kahoot, Blooket, cryptohack, puzzel.org. Maar het meest geslaagde was mijn zelfontworpen escape room "Virtuele reis naar Sevilla". Leerlingen moesten verschillende tijden invullen om stappen in de escape room te voltooien. Bijvoorbeeld, hoe laat moet je inchecken bij het hotel? En van hoe laat tot hoe laat wordt het ontbijt geserveerd? Dit waren enkele vragen die de leerlingen moesten beantwoorden.

Resultaat:

Alle 2-mavo leerlingen konden het taaltaak versie 1 succesvol afronden, sommige deden zelfs versie 2, die bedoeld is voor gevorderden of voor leerlingen die graag iets meer willen en kunnen. Door te focussen op het inspreken hadden velen niet in de gaten dat zij al klokkijken in het Spaans aan het leren waren, en dat ze dit deden op een manier die hen aansprak. Na het afronden van de opdracht hield ik een focusgroep (Donk van der C., 2020) met een aantal leerlingen om feedback van hen te krijgen over de lessenserie. Een collega lukte om een les te observeren en gaf me daarna feedback hierover.

Het was waardevol om inzicht te krijgen in de ervaringen, meningen en suggesties van mijn leerlingen. Ik waardeer hun input en zal deze meenemen in het verbeteren van mijn lespraktijk. Om te zorgen dat de leerlingen de stof over klokkijken niet zomaar vergeten, stel ik ze regelmatig en spontaan vragen, zoals ¿Qué hora es? en ¿ A qué hora es la pausa?. Herhaling is noodzakelijk in vreemde-talenonderwijs (Dönszelmann S., 2021).

Reflectie:

Ik ben zeer tevreden met de lessenserie. Het maken van een enquête om de input van de leerlingen mee te nemen in het ontwerpen van de lessen en aan het einde het focusgroepgesprek vind ik prima keuzes die mij dichter bij de interesses en behoeften van mijn leerlingen brachten bij het onderwijzen van lastige onderwerpen. De feedback van mijn collega bevestigde dat de betrokkenheid van de leerlingen zeker werd verhoogd. Het was ook een mooi compliment toen hij zei dat we meer van deze lessenseries nodig hebben voor alle hoofdstukken.

Ik heb mijn doel bereikt om hun betrokkenheid te verhogen en ze enthousiast te maken, waardoor het leren klokkijken soepeler verliep.

Bewijs 1: Lessenserie "Vamos al instituto", 5 PowerPoint-presentaties

Bewijs 2: Escape room "Vamos a Sevilla"

Bewijs 3: Evaluatie van de lessenserie door leerlingen

Bewijs 4: Ontvangen feedback van Danner Camacho, docent Spaans