Voorbeeld 3

De docent kan ontwikkelings-, gedragsproblemen en -stoornissen signaleren en indien nodig met hulp van collega's oplossingen zoeken of doorverwijzen.

In dit voorbeeld zal ik aantonen dat ik startbekwaam ben als pedagoog met de focus op het signaleren van ontwikkelings- en gedragsproblematiek.

Situatie

"Nederland maakt zich schuldig aan educatieve apartheid" beweert Drummen (2021). Ik heb pas op de HU geleerd over de organisatie van het Nederlandse onderwijssysteem. Toen ik erachter kwam dat Nederland kinderen selecteert op basis van cognitief niveau, plaatste ik daar grote vraagtekens bij. Mijn intuïtie vertelde me dat er iets niet klopte in dit verhaal. Ik vroeg me af wat dit met de identiteit van het kind deed, met zijn zelfbeeld (ik denk bijvoorbeeld aan het Pygmalion-effect), en welke morele waarde hiermee werd overgebracht.

Tegenwoordig werk ik op een zogenoemde 'zwarte school' in Rotterdam-Zuid, een school voor vmbo-lwoo, praktijkonderwijs, mbo-entree en ISK. Ik zou kunnen beweren dat onze doelgroep niet is geselecteerd op basis van cognitief niveau, maar eerder door hun sociale omstandigheden. De meeste leerlingen op mijn school hebben traumatische ervaringen meegemaakt, hebben laagopgeleide ouders en ervaren diverse vormen van thuisproblematiek. Ik heb dus veel situaties meegemaakt waarin ik ontwikkelings- en gedragsproblemen signaleerde en waarin ik hulp zocht bij het zoeken naar oplossingen.

Taak en Actie

1. Verslavingen:

Eerder vertelde ik over een leerling die verslaafd was en voor wie ik hulp kon regelen binnen en buiten de school, dankzij een goede samenwerking met het zorgteam. Maar eigenlijk komt elke leerling van ons in aanraking met roken, drugs en alcohol, en ik wilde op een duurzame manier hiermee kunnen omgaan.

Ik heb onderzoek gedaan binnen de school om erachter te komen welke aanpak wij hierover hanteerden. De meest valide en betrouwbare informatie die ik vond, kwam uit de leerlingenraadoverleg van juni 2023:

Ook kwam ik erachter dat mijn school al een externe partner had voor ondersteuning bij psychische klachten bij onze leerlingen. Dus nam ik contact op met deze externe partner en regelde ik dat vijf klassen passende voorlichting kregen over verslavingsproblemen:

2. Doorstromen: 

Bij de ISK-afdeling van mijn school stromen leerlingen in, uit en doorlopend door. Wanneer zij zich kunnen redden in de Nederlandse taal, zijn ze klaar om door te stromen naar het reguliere onderwijs of in veel gevallen direct naar werk te gaan. 

Het is van groot belang dat ISK-leerlingen doorstromen voor een optimale ontwikkeling, maar vooral om te voorkomen dat zij gedemotiveerd raken en om hun zelfvertrouwen te versterken. Het is essentieel om hen het gevoel te geven dat ze succes ervaren. Bovendien kunnen leerlingen zich zo focussen op hun toekomstige kansen en werkmogelijkheden (LOWAN, z.d.).

Ik had twee leerlingen die altijd hun best deden op school, hoewel ze me al hadden laten weten dat de vakken die ze van mij kregen hen niet interesseerden. Maar ze waren er altijd omdat ze graag alles goed wilden doen om door te kunnen stromen.

Aan het begin van de tweede periode zag ik dat zij nog steeds in dezelfde klas zaten en dus niet waren doorgestroomd zoals ze graag wilden. Ik sprak met hen over de reden en ze vertelden me hoe oneerlijk ze het vonden en hoe teleurgesteld ze waren. Allereerst zocht ik contact met de mentor van deze leerlingen over deze kwestie. Toen bleek dat mijn collega-mentor onvoldoende wist over de doorstroommogelijkheden van onze doelgroep. Daarna heb ik hem geholpen met de kennis die ik tot dat moment had, en wat we niet wisten hebben we kunnen vinden door hulp te vragen aan anderen. Zie emailcorrespondentie als bewijs: 

Resultaat

• De voorlichting over drugsverslaving opende deuren over mogelijke redenen voor deze of andere problemen op diepere niveaus. Leerlingen spraken over verdriet, over alleen zijn zonder familie in Nederland, over gemis. En dit verkleinde de afstand tussen hen ons.

• De twee ISK-leerlingen zijn doorgestroomd naar het Albeda College, een mbo-instelling in Rotterdam. Leerling A wil kapper worden en leerling B droomt van een baan bij de Nederlandse Spoorwegen.

Reflectie

Ik kijk met voldoening terug op de positieve gevolgen van mijn acties. Ik moest mezelf alles leren op mijn school, alles zelf uitzoeken om iets voor elkaar te krijgen, omdat ik geen inwerkperiode of begeleiding kreeg. Iets niet weten is geen schande, herhaal ik tegen mezelf als ik mezelf betrap op de gedachte dat ik weer iets vraag dat bijna iedereen al weet, behalve ik.

Ik ben pro-actief en een doorzetter. Wel wil ik oppassen met de tijd die ik in deze extra taken steek om niet overspannen te raken. Zelfzorg is namelijk één van mijn leerdoelen.

Extra: De ISK-leerlingen vragen van ons als docenten een speciale aanpak. Om mezelf hierin meer bekwaam te maken, heb ik diverse trainingen gevolgd, zoals die van LOWAN in Ede. Zie bewijs:

Drummen S. (2019) Catharsia. Tonnaer B.V., Drukkerij Uitgeverij H.

LOWAN (z.d.).Van ISK naar regulier onderwijs. Geraadpleegd op 12-05-2024 van https://www.lowan.nl/vo/doorstroom/