Voorbeeld 1

De leraar kan onderwijs voorbereiden.

Aan de hand van de STARR-reflectie leg ik uit hoe ik lessenseries ontwikkel, leerdoelen stel, leerstof selecteer en orden afgestemd op het niveau van mijn PrO-leerlingen.

Situatie

Leerlingen in het praktijkonderwijs hebben een IQ tussen 55 en 80 (Rijksoverheid, z.d.). Dit is niet altijd zichtbaar aan de buitenkant van onze leerlingen, maar het wordt pas duidelijk wanneer de docent merkt dat de leerdoelen te hoog zijn gesteld, de leeractiviteiten niet passend zijn of wanneer we de leerling simpelweg 'kwijtraken'. Tijdens onze intervisies werd al snel duidelijk dat beginnende docenten in het Praktijkonderwijs hiermee te maken krijgen, en dat gold ook voor mij. Het afgelopen jaar heb ik de leerdoelen aanzienlijk aangepast om ervoor te zorgen dat mijn leerlingen succeservaringen kunnen behalen. Zie hier de opmerking van mijn SenW'er tijdens de lesobservatie: 

Hoewel ik de leerdoelen en taaltaken al heb aangepast blijft het vinden van authentiek en betekenisvol leermateriaal een enorme uitdaging. Ik ben soms uren bezig met het zoeken naar geschikt materiaal dat er niet kinderachtig uitziet, maar waarmee ik wel iets kan in de les. Omdat dit zeer tijdrovend is, heb ik dit jaar besloten om mijn eigen materiaal te maken, met name kijk- en luistermateriaal, aangezien dit gewoonweg niet te vinden is via zoekmachines of uitgeverijen.

Ik pas de principes van communicatief onderwijs toe zoals beschreven door Brandl (2020), met name het werken met taaltaken."Bij taaltaak werken de leerlingen aan een creatieve taak, waardoor hun motivatie stijgt (…). Daarbij oefenen leerlingen hun sociale en communicatieve vaardigheden omdat ze zelfstandig en zelfverantwoordelijk moeten samenwerken" (Boersma L. & Mitzschke M., 2020, p.230).

Taak

1. Taaltaak El casting: Een lessenserie ontwikkelen met als einddoel: ik kan mezelf voorstellen in het Spaans (informatie geven: naam, leeftijd, afkomst, woonplaats, wat ik leuk vind om te doen) en ik kan iemand anders vragen naar zijn of haar naam, leeftijd, afkomst, woonplaats en wat hij of zij leuk vindt om te doen (informatie vragen).

2. Leermateriaal ontwerpen: Twee video's maken als input en modeling voor de eindopdracht. Voor het maken van de video's heb ik samengewerkt met een Spaanstalige collega die eerder haar hulp had aangeboden. De keuze om met een bekend gezicht te werken was bewust gemaakt. Ik wilde de school en de mensen die de school vormen erbij betrekken, om de leerlingen te laten zien dat Spaans zich niet beperkt tot het klaslokaal. Spaans is een wereldtaal en op mijn school zijn er zowel personeelsleden als leerlingen die deze taal als moedertaal spreken. Dit kan ook bijdragen aan de motivatie van de leerlingen om extra hun best te doen en deel te nemen aan de activiteiten die ik organiseer met hulp van moedertaalsprekers bij vakoverstijgende projecten.

3. Het vragen van feedback achteraf aan ervaren collega's en leerlingen over mijn gemaakte keuzes vind ik cruciaal om mezelf te blijven ontwikkelen als docent.

Activiteit

Bij het project El casting hebben we gewerkt aan diversen ERK-can do's, zoals:

• Luistervaardigheid: LUA1-1a. Kan alledaagse uitdrukkingen begrijpen, gericht op de vervulling van eenvoudige behoeften van concrete aard, die rechtstreeks tot hem of haar worden gezegd in heldere, langzame en herhaalde bewoordingen door een sympathieke spreker (Fasoglio et al, 2015).

• Gesprekvaardigheid: GSA1-5a. Kan eenvoudige vragen stellen en beantwoorden, en eenvoudige uitspraken doen en beantwoorden op het gebied van primaire behoeften of over zeer vertrouwde en concrete onderwerpen (Fasoglio et al, 2015).

• Communicatieve taalcompetentie, bereik van de woordenschat A1: kan een elementaire woordenschat die bestaat uit woorden en frasen met betrekking tot een bepaalde concrete situatie bereiken (ERK-site, taalactiviteiten-communicatieve taalcompetentie, bereik van woordenschat -A1).

In elke van de vijf lessen werkten de leerlingen aan de einddoel door middel van het leren van sprakregels, regelmatig herhalen van de vraagwoorden, het leren van uitdrukkingen zoals me gusta, het leren van de cijfers van 0 tot 20 om hun leeftijd te kunnen zeggen en nog meer herhaling.

Voor het ontwikkelen van de leeractiviteiten heb ik de input van mijn leerlingen gevraagd door middel van een enquête:

Het maken van de video's was een leuk en leerzaam proces, hoewel dit een strakke planning vereiste. De eerste video dient ook als model, zodat de leerlingen dit kunnen waarnemen als een voorbeeld van hoe hun werk eruit kan zien. Het tweede video is bedoeld voor differentiatie, met extra relevante woordenschat en vraagwoorden (zie bewijzen 1 en 2).

Tot slot lukte het mij om een uitstekende docent en pedagogisch coach uit te nodigen om één van de lessen te observeren. Hierbij zijn feedback:

Resultaat

Elf van de vijftien leerlingen van de klas voor wie ik deze lessenserie had gemaakt, hebben uiteindelijk de gevorderde versie van de spraakmemo gemaakt. Iedereen heeft het einddoel gehaald. Ik was er getuige van hoe zij gemotiveerd aan de slag gingen. Regelmatig kwamen ze naar mij toe, ook buiten de les, om bijvoorbeeld de uitspraak te laten controleren. Ze hielpen elkaar met de opnamen van hun voiceberichten en toonden een serieuze werkhouding. Na afloop hebben ze het project als volgt geëvalueerd:

Reflectie

Uit de ontvangen feedback weet ik dat leerlingen het kijk- en luistermateriaal gemaakt met Yassmin als motiverend hebben ervaren. Ze beseffen dat Spaans een wereldtaal is en dat zij er baat bij hebben als ze zich in het Spaans kunnen uitdrukken binnen en buiten de school.

Uit de ontvangen feedback van mijn collega weet ik dat het me aardig lukt om het niveau aan te passen aan wat mijn leerlingen kunnen en nodig hebben. Ik ben hier trots op, want dit is geen gemakkelijke taak en ik heb er hard aan moeten werken om de stof aantrekkelijker en relevanter te maken, zonder dat het te eenvoudig en saai wordt. Ik ben tevreden met mijn gemaakte keuzes en neem de verbeterpunten mee voor komende projecten.

Bewijs 1: Video Proyecto 'El Casting', basis 

Bewijs 2: Video Proyecto 'El Casting', gevorderde

Bewijs 3: PPT-presentatie van de geobserveerde les:

Boersma L. & Mitzschke M. (2015). Vreemdetalenonderwijs geven. Koninklijke Van Gorcum.